08:50
Unknown
ယခုေဆာင္းပါးမွာ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ျဖစ္စဥ္အေပၚ စတန္းဖို႔ဒ္တကၠသိုလ္မွ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ MICHAEL ALBERTUS ႏွင္႔ VICTOR MENALDO တို႔ႏွစ္ဦး၏ သံုးသပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။
______________________
ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးက ခက္ခဲတဲ့လမ္းဆုိတာ အမွန္ပါပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီခရီး ေအာင္ျမင္ဖို႔ရာမွာ အမ်ား ထင္ထားတာထက္ အလားအလာေကာင္းေတြ ရွိေနပါတယ္။
ဒီလဆန္းပိုင္းမွာပဲ ဇြဲေကာင္းတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တေယာက္ ပါလီမန္ထဲကို ၀င္ေရာက္သြားတဲ့အခါမွာ ပါးပါးလ်ားလ်ား သူ႔ပံုရိပ္က စစ္ယူနီးေဖာင္းေတြရဲ႕ ပင္လယ္ထဲမွာ ျမွဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားေတာ့မလား ေအာက္ေမ့ရပါတယ္။
ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပတဲ့ ႀကံဳေတာင့္ႀကံဳခဲ ၾကားျဖတ္ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေနရာေပါင္း ၄၅ ေနရာမွာ ၄၃ ေနရာကို သိမ္းပိုက္ လိုက္ပါတယ္၊ အန္အယ္ဒီပါတီ၀င္ေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ၀င္သြားတာဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတြင္းမွာ ပထမဆံုးအျဖစ္ အတုိက္အခံေတြ အစိုးရပိုင္းမွာ ေနရာရလာတဲ့ အခြင့္အေရးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေအာင္ပြဲကိုယ္တုိင္မွာလည္း အကန္႔အသတ္ေတြ မ်ားစြာနဲ႔ပါပဲ။
လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆုိတာက ျမန္မာျပည္ကို ရာစုႏွစ္၀က္ေလာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တ့ဲ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက စိတ္ႀကိဳက္ေရးဆြဲခဲ့တာပါ။ ပါလီမန္ထဲမွာ စစ္သားအမတ္ေတြကို ေလးပံုတပံု သီးသန္႔ေနရာေပးဖို႔ သတ္မွတ္ ျပဌာန္းထားပါတယ္၊ က်န္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း အစိုးရကို ေထာက္ခံတဲ့ ပါတီ (ျပည္ေထာင္စု ႀကံ႕ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ) က သိမ္းပိုက္ထားပါတယ္။
စစ္တပ္ကို အခြင့္ထူးေပးၿပီး အကြက္ခ်ေရးဆြဲထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ဆုိရင္ ပါလီမန္ထဲက ေလးပံုသံုးပံုေသာ အမတ္ေတြက ေထာက္ခံမွရမယ္လို႔ ဆုိထားတာေၾကာင့္ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုဟာ ကာလတခုအထိေတာ့ ဆက္ၿပီး သက္ဆုိးရွည္ေနဦးမယ့္သေဘာ ရွိပါတယ္၊ ဒီျပဌာန္းခ်က္ဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အတြက္ေတာ့ သိသာတဲ့ အကန္႔အသတ္ပါပဲ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ေလ့လာသံုးသပ္သူေတြ အလြန္စိုးရိမ္ပူပန္ၿပီး ေထာက္ျပၾကတာကလည္း ဒီအခ်က္ပါပဲ။
ပညာရွင္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျမန္မာျပည္မွာ လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တတဲ့ ပါတီစံု ေရြးေကာက္ပြဲစံႏႈန္းအသစ္ ျဖစ္ေပၚလာရင္ေတာင္မွပဲ အေမြးအေတာင္စံုတဲ့ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာေတာ့မွာမဟုတ္ဘူးလို႔ တြက္ဆၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဆာဟာရတပိုင္း အာဖရိကႏုိင္ငံေတြနဲ႔ အရင္ ဆုိဗီယက္ျပည္ေထာင္စုအဖြဲ႔၀င္ ႏိုင္ငံေတြမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ပံုပ်က္ပန္းပ်က္နဲ႔ တရားနည္းလမ္းမက်တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ပဲ ႏွစ္ပါး သြားေတာ့မွာပဲလို႔ ဆုိၾကပါတယ္။
ဒီတပတ္အေစာပိုင္းကပဲ ၀ါရွင္တန္မွာ လုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ Carnegie Endowment for International Peace အဖြဲ႔က Thomas Carothers က ျမန္မာျပည္မွာ အာဏာကို အတန္ၾကာကတည္းက ကိုင္ထားၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီကို ဆန္႔က်င္တဲ့ စစ္တပ္၊ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခုိင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ တို႔ဟာ အေရးပါတဲ့ အာဏာယႏၱယားကို လက္လြတ္မခံဘဲ ဆက္ကိုင္ထားဆဲဆုိတာကို ေထာက္ျပပါတယ္။
မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တျခားတဖက္မွာ အေကာင္းျမင္ၾကည့္ဖုိ႔ ေရခံေျမခံေတြလည္း ရွိေနတာအမွန္ပါပဲ၊ မၾကာခင္ကတုန္းပဲ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ ဆုိးေမြ ဖြဲ႔စည္းပံုေတြနဲ႔ပဲ ဒီမုိကေရစီ ခရီးကို ဆက္ခဲ့ၾကတဲ့ ႏုိင္ငံေတြရဲ႔ သမုိင္းကို သုေတသနျပဳၾကည့္တဲ့အခါမွာ အေပါင္းလကၡဏာ တိုးတက္သြားတာမ်ဳိးေတြ ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။
စနစ္ေဟာင္းက ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒႀကီးနဲ႔ပဲ ခရီးဆက္ရင္း ျပည္သူေတြ အမ်ားစုႀကီးအတြက္ အက်ဳိးရွိရာရွိေၾကာင္း ေပၚလစီေတြ၊ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို ထူေထာင္ဖို႔ ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ တခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေတြမွာ အီလစ္ေတြဟာ အထိုက္အေလွ်ာက္အေရးႀကီးတဲ့ အာဏာေတြရၾကျပီး ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးေတာင္ ေနာက္ကေန လုိက္ပါလာတာမ်ဳိးေတြကို သုေတသန ျပဳခ်က္ေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေျပာစရာရွိတာက ဒီမုိကေရစီသစ္ ဆုိတာကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကိုေတာ့ ဟိုတစ ဒီတစ မျဖစ္မေန ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတာနဲ႔ စတင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
အာဏာရွင္စနစ္က အေမြေပးခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ပဲ ဒီမုိကေရစီကို စခန္းသြားၾကရင္း၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေျပာင္းလဲသြားတဲ့ နမူနာေတြ မနည္းမေနာရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ ႏုိင္ငံေတြဆုိရင္ အခုအခါမွာ အေျခခံ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အမ်ားဆႏၵအတုိင္း တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ျဖစ္လာျပီး၊ အရင္က အာဏာကုိကိုင္ခဲ့တဲ့ အီလစ္တစုကလည္း အားေကာင္းေမာင္းသန္ ရွိေနေသးတဲ့ တုိင္ေအာင္ ႏုိင္ငံေရး ကစားပြဲကိုေတာ့ သူတို႔ ေျခ သူတို႔လက္ မလုပ္ႏုိင္ၾကေတာ့ပါဘူး။
ဒီလို ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာျပည္အတြက္ဆိုရင္ လက္တင္အေမရိက ႏုိင္ငံေတြထဲက ခ်ီလီနဲ႔ ကိုလံဘီယာတို႔ကို နမူနာအျဖစ္ စဥ္းစားၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႔ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးဟာ လစ္ဘရယ္ ဒီမုိကေရစီ အထိေရာက္ပါ့မလားလို႔ ေလ့လာသူေတြၾကားမွာ မယံုတ၀က္ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြဟာ တစထက္ တစ အေျခခုိင္လာပါတယ္။
ကိုလံဘီယာမွာဆုိရင္ ၁၉၅၈ မွာ လစ္ဘရယ္နဲ႔ ကြန္ဆာေဗးတစ္ပါတီေတြၾကားမွာ အေပးအယူ လုပ္ျပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျဖဳတ္ခ်၊ အမ်ဳိးသားတပ္ဦးရဲ႔ ဦးေဆာင္မွဳနဲ႔ ဒီမုိကေရစနစ္ကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္၊ ဒီပါတီေတြဟာ ၁၆ ႏွစ္ၾကာေအာင္ အခ်င္းခ်င္း လက္၀ါးရုိက္ရင္း အာဏာကို တလွည့္စီ လက္ေျပာင္းယူၾကရင္း၊ အျပင္ဘက္က ၿပိဳင္ဘက္ေတြကို ေဘးဖယ္ ထုတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ဆင္းရဲသားေတြ အတြက္ကေတာ့ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ကတည္းက အာဏာရွင္ အီလစ္တစုက ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုကိုလည္း မျပင္ဆင္ႏိုင္၊ သူတို႔ဘ၀ေတြ တုိးတက္လာဖို႔ အေျခအေန မေပးသေလာက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ ျပည္သူေတြရဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအရ ပိုမိုပါ၀င္ခြင့္အတြက္ ရည္ရြယ္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မေအာင္ျမင္တာကို အေၾကာင္းျပဳလို႔ လူထုဖိအားေတြရဲ႔ ရင္ဆုိင္ရတဲ့အခါမွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို တျဖည္းျဖည္းျပဳျပင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၁ ခုႏွစ္အေရာက္မွာေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္ကို ေရးဆြဲႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို ပိုၿပီး လြတ္လပ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သလုိ၊ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႔ အေျခခံအခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ တရားရံုးေတြမွာ အလြယ္တကူ အယူခံႏုိင္မယ့္ tutela လို႔ ေခၚတဲ့ စနစ္တရပ္ကိုလည္း ဖန္တီးေပးခဲ့ပါတယ္။
ေခတ္သစ္ ခ်ီလီရဲ႕ ဒီမုိကေရစီကလည္း ေအာ္တိုခရက္ အာဏာရွင္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေပၚကေနပဲ တည္ေဆာက္ခဲ့တာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္ခံခဲ့ရတဲ့ Salvador Allende ဆီကေန ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Augusto Pinochet က အာဏာသိမ္းလိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၁၉၈၀ မွာ အတင္းအက်ပ္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုကို အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
၁၉၉၀ မွာ ဒီမုိကေရစီအသြင္းကူးေျပာင္းခ့ဲေပမယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ စစ္တပ္နဲ႔ အာဏာသိမ္းအုပ္စုရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကို ကာကြယ္ထားပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ ေအာက္တိုခရက္ အီလစ္ေတြကို ရာသက္ပန္ ဆီနိတ္တာအမတ္ေတြအျဖစ္ ခန္႔အပ္တာမ်ဳိး၊ စစ္တပ္ရဲ႕ ဦးစီးခ်ဳပ္ကို စစ္တပ္ကိုယ္တုိင္က ေရြးခြင့္ေပးထားတာမ်ဳိးေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ျပဌာန္းေပးထားပါတယ္။
ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကို ျဖည္းျဖည္းနဲ႔ သတိႀကီးႀကီးထားလုပ္ရင္း ခ်ီလီရဲ႕ နုိင္ငံေရး စနစ္ထဲကေန ဒီမုိကရက္တစ္မဆန္တဲ့ အစိတ္အပိုင္း အၾကြင္းအက်န္ေတြကို တလႊာခ်င္း ရွင္းထုတ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ဒီမုိကေရစီကို အေျခခုိင္သြားေအာင္ လုပ္ႏုိင္တဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ အေျပာင္းအလဲအျဖစ္ ၾကိဳဆုိအသိအမွတ္ျပဳၾကတဲ့အေျပာင္းအလဲကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ သမၼတ Ricardo Lagos လက္ထက္က်မွ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ကိုလံဘီယာနဲ႔ ခ်ီလီရဲ႕ နမူနာေတြကို ၾကည့္ရင္ စစ္တပ္ကို ဦးစားေပးထားတဲ့ ဒီမုိကေရစီအမည္ခံ စနစ္တရပ္ကို အခ်ိန္ယူၿပီး လစ္ဘရစ္လမ္းေၾကာင္း ဘယ္လို တြန္းပို႔ႏုိင္မလဲဆုိတဲ့ နည္းလမ္းကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ရလဒ္ေတြကေတာ့ ၾကိဳတင္မခန္႔မွန္းႏို္င္ပါဘူး။ အစပိုင္းမွာ စမ္းတ၀ါး၀ါးနဲ႔ လမ္းကို ေလွ်ာက္ရင္း ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အာဏာရ စစ္တပ္ကို စစ္တပ္လ်ားကို ျပန္ပို႔ေအာင္ စည္းရံုးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
စနစ္သစ္က ကုိယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ အာဏာကို ကိုင္ထားတဲ့ ေအာ္တိုခရက္ေတြကို ယံုၾကည္ေလာက္တဲ့ ကတိေတြကို ေပးႏုိင္ပါတယ္၊ ဥပမာ အေနနဲ႔ သူတို႔ေတြ အေၾကာက္ဆံုးျဖစ္တဲ့ သူတို႔ရဲ႔ ပိုင္ဆုိင္မွဳေတြကို သိမ္းယူမွာေတြ၊ သူတို႔ကို ခံုရုံးတင္မွာ၊ ေသဒဏ္ေပးတာမ်ဳိးေတြ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ ျဖစ္မလာပါဘူးဆုိတဲ့ အာမခံခ်က္မ်ဳိးေတြပါ။
ဒါအျပင္ အေျပာင္းအလဲကာလမွာ တန္ျပန္ အာဏာသိမ္းတာမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္လည္း စနစ္ေဟာင္းက အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြကို ခပ္ျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲတာမ်ဳိးလည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ တရားေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို လုပ္တဲ့အခါမွာ အစပိုင္းမွာ ပညာပါဖို႔ လိုပါတယ္၊ ေနာက္ပိုင္း အခ်ိန္ကာလတခုက်မွ စစ္တပ္နဲ႔ တျခားအီလစ္ေတြရဲ႕ အာဏာကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္း လက္စတံုးပစ္တဲ့ နည္းမ်ဳိးကို သံုးတတ္ရပါမယ္။
ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေလာက္တဲ့ အာမခံခ်က္ေတြကို ေပးၿပီး အာဏာရ အီလစ္ေတြကို ႏုိင္ငံေရးအရ စြန္႔စားမႈနည္းေအာင္ လုပ္ေပးၿပီး စည္းရံုးတဲ့နည္းက သူတို႔အတြက္ အာဏာကို လႊဲေပးဖို႔ ပိုလို႔ ျဖစ္လာႏုိင္ေျခရွိပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ လုပ္နည္းေတြက မ်ဳိးစံုရွိပါတယ္။
ဥပမာအေနနဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ ခံုရံုးေတြကို ထူေထာင္ေပးျခင္းကလည္း အာဏာရွင္ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ေဟာင္းေတြအတြက္ အာမခံတဲ့ နည္းတမ်ဳိးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ ေအာ္တိုခရက္ အီလစ္ေတြအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ လက္စားေခ်ခံရမွာ၊ တရားစြဲခံရမယ့္ အေရးကေန သက္သာရာရသြားႏိုင္ပါတယ္။
အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ အျပန္အလွန္ထိန္းေၾကာင္းတဲ့ စနစ္ေတြကို ထူေထာင္ေပးျခင္းကလည္း စနစ္ေဟာင္းက အီလစ္ေတြက သူတု႔ိ႔ကို ဒုကၡေပးမယ့္ အေရးႀကီးကိစၥမ်ဳိးေတြ ေပၚေပါက္ မလာေအာင္ ခုခံကာကြယ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
ေနာက္ဆံုး အေရးၾကီးတာက အတုိက္အခံပါတီေတြအေနနဲ႔ အစြန္းေရာက္ ႏုိင္ငံေရး အယူအဆေတြကို မေထာက္ခံၾကဖို႔ လိုပါတယ္၊ တုိငး္ျပည္ရဲ႔ အရင္းအျမစ္ေတြကို ခြဲေ၀ျခင္း၊ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ တန္ဖုိးေတြကို အလြန္အကြ်ံ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေနမယ့္ ကိစၥမ်ဳိးေတြကို ဆုိလိုတာပါ။ ဒီလိုေရွာင္ရွားမွပဲ စစ္တပ္နဲ႔ အေပါင္းအပါေတြက သူတို႔အတြက္ ေနရာေပ်ာက္မွာမ်ဳိး အတြက္ အစိုးရိမ္မလြန္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေပၚတူဂီမွာဆုိရင္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွာ ခရစ္ယာန္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ ဆိုရွယ္ ဒီမုိကရက္တစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို လက္၀ဲညီညြတ္ေရးမဟာမိတ္အဖြဲ႔ထဲက ဖယ္ထုတ္လိုက္မွပဲ စစ္တပ္က ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ မီးစိမ္းျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ သမၼတ Antonio Salazar ျပဳတ္က်အၿပီးေနာက္ တႏွစ္ခြဲေလာက္ၾကာခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ၀ရုန္းသုန္းကား ကာလၾကီးတခုကိုလည္း အဆံုးသတ္ႏုိင္လုိက္ပါတယ္။ စပိန္နဲ႔ လက္တင္ အေမရိကန္ တေက်ာလံုးက အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ျဖစ္စဥ္ေတြမွာလည္း ဒီသေဘာမ်ဳိး ေတြ႔ရပါတယ္။
ေအာ္တုိခရက္ေတြကို အာဏာလက္လႊတ္လုိက္ေအာင္ စည္းရံုးျပီးတဲ့ေနာက္မွာလည္း ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို အစပိုင္းမွာ ျဖည္းျဖည္းမွန္မွန္လုပ္သြားလို႔ရပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ ခ်ီလီမွာဆုိရင္ ပါလီမန္ထဲက စစ္တပ္အမတ္ေတြကို တခါတည္းနဲ႔ မဖယ္ထုတ္ဘဲ တရစ္ၿပီးတရစ္ ဖယ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲက စစ္သားအမတ္ေတြကို တၿပိဳင္တည္း ဖယ္ရွားပစ္လုိက္ မယ္ဆိုရင္ အရင္ ေအာ္တုိခရက္ အီလစ္ေတြၾကားမွာ စိတ္တူကုိယ္တူျပန္ျဖစ္သြားၿပီး တေက်ာ့ျပန္ အာဏာသိမ္းလုိက္ရင္ ဒီမုိကေရစီ သက္တမ္းတုိးသြားႏုိင္ပါတယ္။
ေနာက္တခ်က္လည္း ေရြးေကာက္ခံ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔ စနစ္ေဟာင္းရဲ႔ အေမြေတြကို အၾကမ္းအရမ္း မဖ်က္စီးဘဲ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း လံုးပမ္းပါးသြားေစတာမ်ဳိး လုပ္သြားလို႔ရပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ လူထုစည္းရံုးခြင့္ေတြကို ကန္႔သတ္ထားတာ၊ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ကို ကန္႔ထားတာမ်ဳိးေတြပါ၊ ဒီကေန လူစုလူေ၀းေတြ ျဖစ္လာၿပီး ျပင္းထန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲ လုပ္တာမ်ဳိးေတြျဖစ္လာတတ္လို႔ပါ။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလအလြန္ ပါလီမန္ထဲ ေရာက္ေနၾကမယ့္ အတုိက္အခံ ပါတီေတြက ဒါမ်ဳိးေတြကို အားေပးတာမ်ဳိး ေရွာင္ရွားျပီး အမ်ားနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ၊ ဥပမာအေနနဲ႔ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးလို ကိစၥမ်ဳိးေတြကို ပိုမို ျမွင့္တင္ လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက အခ်ည္းအႏွီးမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုလုပ္ခ်င္းအားျဖင့္ စစ္တပ္နဲ႔ မဟာမိတ္လုပ္ထားတဲ့ ေရွးရိုးစြဲပါတီေတြအတြက္ ဒီမုိကေရစီစနစ္ထက္ အာဏာရွင္စနစ္က ပိုေကာင္းပါတယ္လို႔ အျပစ္ေျပာဖို႔ ပိုလို႔ ခက္ခဲသြားေစပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ လူၿဗိန္းႀကိဳက္ မဟာဗ်ဴဟာေတြကို လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိရင္ ဒီမုိကေရစီသစ္အေပၚ မဲဆႏၵေပးတဲ့ လူေတြရဲ႕ အထင္ေသးတာကို ခံရႏုိင္ပါတယ္၊ အဂတိလုိက္စားမႈေတြကို အားေပးရာ ေရာက္ၿပီး အာဏာသိမ္းဖို႔ကို အားေပးသလုိ၊ သို႔မဟုတ္ ဒီမုိကေရစီ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ဖို႔ကို ဖန္တီးရာ ေရာက္သြားႏို္င္ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးနည္းကေတာ့ အာဏာရေအာ္တုိခရက္ေတြကို အမွည့္ေၾကြ ေခြ်တဲ့ နည္းျဖစ္ပါတယ္၊ သူတို႔ေတြရဲ႕ အသက္အရြယ္ေတြ အုိမင္းလာတာ၊ ပါ၀ါေတြ တျဖည္းျဖည္း ပါးလ်ားလာတဲ့အခါမွာ ဒီမိုကေရစီလည္း ပိုလို႔ အျမစ္တြယ္လာတာပါပဲ။ ဒီလို အမွည့္ေခြ် မဟာဗ်ဴဟာ "wait it out" strategy အရ စနစ္ေဟာင္းကို ေထာက္ခံသူေတြ အားနည္းလာတဲ့ အခ်ိန္၊ ပင္စင္ယူသြားတဲ့ အခ်ိန္၊ ေသသြားတဲ့အခ်ိန္က်မွ သိသာတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို လုပ္တာမ်ဳိးေတြကို တူရကီနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကတို႔မွာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္တရပ္ကို ေရးဆြဲအတည္ျပဳတဲ့ေနရာမွာ လူထုရဲ႔ ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈမရွိဘူးဆုိရင္ စစ္မွန္တဲ့ အေသြးအေရာင္စံု ႏုိင္ငံေရးစနစ္ true political pluralism နဲ႔ ႏုိင္ငံသားအခြင့္ citizen rights ေတြ အေသေမြးတာမ်ဳိး ျဖစ္မွာကိုေတာ့ စိုးရိမ္စရာရွိပါတယ္။ ဒီစိုးရိမ္ခ်က္က ျမန္မာျပည္အတြက္သာမက အသြင္ကူးေျပာင္းတဲ့ တျခား ႏုိင္ငံတုိင္း၊ အထူးသျဖင့္ အီဂ်စ္တို႔လို စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသက္ဆုိုးရွည္ခဲ့တဲ့ စနစ္ကို ရင္ဆုိင္တဲ့အခါမ်ဳိးမွာလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။
သုေတသနေတြ႔ရွိခ်က္တခုကေတာ့ စနစ္ေဟာင္းက ေအာ္တုိခရက္တစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ပံုၾကီးခ်ဲ႕လြန္းျပန္ရင္လည္း ခရီးက ပိုၾကမ္းျပီး ေဒသအဆင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဗဟု၀ါဒ ပီျပင္လာဖုိ႔ ပိုလို႔ေတာင္ ခဲယဥ္းသြားတတ္ပါတယ္။
ဒီမွာေျပာစရာရွိတာက ျမန္မာျပည္ရဲ႔ ထံု႔ပုိင္း ထံု႔ပိုင္းနဲ႔ မခုိင္မာတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳေတြ၊ ခ်ဳိးကပ္ေနတဲ့ အာဏာရွင္ေတြက ပံုေဖာ္ေနတဲ့ ေထ့ေငါ့ခ်င္စရာ အသြင္ကူးေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္ အတြက္ ဘာအာမခံခ်က္မွေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါျဖင့္ရင္ အာဏာပိုင္ စနစ္ကို ပံုေဖာ္ထားတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႀကီးက အာဏာရွင္စနစ္ၾကီးကို ရာသက္ပန္ တည္ျမဲသြားေစေတာ့မွာလား ဆုိရင္၊ ဒါလည္း အာမခံခ်က္ ရွိတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အားနည္းခ်က္ေတြနဲ႔ ဒီဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွာပဲ တခ်ိန္က်ရင္ ဒီမုိကေရစီပန္း ပြင့္လန္းလာဖို႔ မ်ဳိးေစ့ေတြရွိေနရင္ပဲ တုိင္းျပည္အတြက္ ပိုေကာင္းတဲ့ အနာဂတ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
ညီေစာလြင္
ေမလ ၁၇၊ ၂၀၁၂
Ref: ေမာကၡ
Posted in: ၀၈။ ေဆာင္းပါး
0 comments:
Post a Comment